Наукові статті НПП кафедри української мови та культури
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
- ItemUkrayna ve Türk halk masallarindaki tipolojik farkliliklar(Farabi yayınevi, 2022) Senchylo-Tatlilioglu, Nadiia; Senchylo-Tatlilioglu, NadiiaBu çalışmada; Ukrayna ve Türk halk hikâyelerinin metinlerindeki tipolojik özelliklere yer verilmiştir. Bir halk masalı, herhangi bir kültürün eski bir mirası olarak kabul edilir. İnsanların yaşam koşullarını, geleneklerini, kültürel özelliklerini, folklorunu ve dünyanın mitolojik resmini yansıtır. Yüzyıllar boyunca, bu folklor türü popülaritesini kaybetmemiş ve araştırmacıların dikkatini çekmeye devam etmektedir. Nesilden nesile, her insan canını sıkan sorunları, korkularını, umutlarını ve hayallerini masallara yansıtmıştır. En parlak folklor türlerinden biri olan peri masalı, tipik ulusal ve kültürel unsurlar açısından zengindir. Masalların ulusal tipolojik özellikleri, halkın folklor gelenekleri tarafından belirlenir. Masallar, bu masalların yayıldığı ülkenin hayvan, bitki ve sosyal dünyasını yansıtır. Masal kahramanları, bu masalların var olduğu ülke insanlarının kültürel geleneklerini davranışlarıyla gösterirler. Halk masallarının geleneksel sınıflandırması, her masal türünün kendi sanatsal özelliklerine sahip olduğunu gösterir. Bununla birlikte, araştırmacılar, tüm halk masallarının birçok ortak özelliğini vurgulamaktadırlar. Benzerlikleri, kompozisyon ve kronotop seviyelerinde ortaya çıkar. Bir halk hikâyesi, halk bilimcileri tarafından kaydedilmeden önce ağızdan ağza aktarılır, önemli sayıda masalın daha kolay ezberlenmesi, aynı mecaz ve anlatım araçları, sabit kelime kombinasyonları ve aynı söz dizimleri için anlatıcılar buna göre değiştirilir. Ukrayna ve Türk masallarında bazı türler farklılık göstermektedir. Kompozisyon bağlamında ise, farklı milletlerin halk hikâyeleri de benzerlik göstermektedir. Sistemli bir kompozisyonları var: Başlangıç, ana kısım, bitiş. Ayrıca, hem Ukrayna hem de Türk masalları, özel geleneksel başlangıç ve son formüllerle karakterize edilir. Ukrayna ve Türk halk masallarının sözcüksel-anlamsal bağlamını inceleyerek, bir dizi üslup tekniği ve masal metinlerinin ifade araçları karşılaştırılır. Ukrayna ve Türk masallarında en çok kullanılan sanatsal araçlar belirlenmeye çalışılmıştır. Karşılaştırmalı analiz için, benzer olaylara sahip üç Ukrayna ve üç Türk halk masalı seçilmiştir. Ukrayna masalları: "Cömert Elma Ağacı"; "Tembel Kız" ve "Tuz". Türk (Anadolu) masalları: "Gökten Düşen Üç Elma"; "Tembel Kız" ve "Kıymetli Tuz Masalı". Bu çalışma, Ukrayna ve Türk halk masallarındaki kahraman türlerine odaklanmaktadır. Seçilen metinlerin malzemesi üzerinde tipolojik özelliklerin karşılaştırmalı bir karakterizasyonu yapılmıştır.
- ItemTürkiye İle Ukrayna Arasindaki Kültürel ve Edebi İlişkilerde Çevirinin Rolü(Van Yuzuncu Yil University, 2020) Senchylo-Tatlilioglu, Nadiia; Senchylo-Tatlilioglu, NadiiaBu çalışmanın amacı, Ukraynaca-Türkçe ve Türkçe-Ukraynaca çevirilerinin tarihsel aşamaları hakkında kuramsal bilgiler ortaya koymaktır. Türkiye ile Ukraynanın tarih boyunca tarihi, coğrafi ve kültürel yakınlıkları olmuştur. Modern dünya, ulusal ve kültürel olarak farklı ve çok dillidir. Küresel iletişim çağında, çeviri kültürlerarası iletişimin önemli bir biçimi olmaya devam ediyor. Edebiyatta çevirinin özel bir yeri vardır. Her şeyden önce çeviri, edebiyatlar arası iletişimi sağlar. Bir sanat eserinin çevirisi iki önemli işlevi yerine getirir: Bilgilendirici ve yaratıcı. Aynı zamanda çeviri, karşılaştırmalı araştırmanın önemli bir nesnesidir. Çeviriler, iki ulusal edebiyatın kültürlerarası ve edebi ilişkilerini gösterir. Bir edebi çalışma, çeviri yoluyla başka bir ulusal kültürün sanat yaşamının bir gerçeği haline gelir. Bu bağlamda, edebi çevirilerin Ukrayna ve Türkiye edebiyatında bir iletişim aracı olarak rolü sürekli artmaktadır. 19. yüzyılda Türk-Ukrayna kültürel ilişkileri gelişmeye başlamıştır. Buna bağlı olarak Ukrayna’da Türk kültür ve edebiyatına olan ilgi de artmaya başlamıştır. Böylece, hızlı bir çeviri süreci başlamıştır. 20. yüzyılda Türk-Ukrayna kültürel ilişkileri aktif olarak gelişmekte ve Ukrayna'da Türk kültürüne ilgi artmaktadır.
- ItemМовотворчість українського народу сьогодні (на прикладі назв актуальних понять)(Державний педагогічний університет імені Івана Франка, 2022) Дячук, Тетяна Миронівна; Литвинська, Світлана Віталіївна; Сенчило-Татліліоґлу, Надія Олексіївна; Diachuk, Tetiana; Lytvynska, Svitlana; Senchylo-Tatlilioglu, NadiiaУ статті на прикладі мови соціальних мереж (ютубу, фейсбуку, тіктоку) проаналізовано мовотворчість українського народу під час війни, зокрема упродовж жовтня-листопада 2022 року. Аналіз проведено у межах українськомовного контенту популярних соціальних мереж, оскільки зразки цієї мови є найближчими до живої народної мови. Джерелом фактичного матеріалу стали переважно коментарі громадян до «вірусних» відеороликів, що набули популярності у фейсбуці, ютубі, тіктоці тощо. Соціальні мережі засвідчують стан, у якому опинилася «колективна душа» українського народу з моменту війни; у них панує мова емоцій, спостерігається поляризація поглядів. Чітко простежується антонімічна опозиція «свій» – «чужий». За частотою вживання виділяються кілька антонімічних понять: Україна – Російська Федерація, українські захисники – російські загарбники. Найбільше лексичних одиниць на позначення Російської Федерації та російських загарбників мають негативне, а на позначення України та її захисників позитивне емоційне забарвлення. Назв з негативною конотацією в рази більше, ніж з позитивною. Цю обставину можна пояснити тим, що, з одного боку, український соціум у своїй більшості однаково негативно сприймає події, що відбуваються, а з іншого, дією комунікативного закону про поширення інформації: мовець на підсвідомому рівні позитивне оцінює як нормальне, що таким і має бути, а негативне сприймає як таке, що порушує звичний, нормальний стан речей, викликає бурю емоцій, а отже, слів. Прикметною особливістю є те, що в багатьох піснях, заголовках, мемах, коментарях присутня українсько-російська мовна суміш, а також ненормативна лексика. Мовотворчий потенціал українського народу величезний. За мирного часу його було б доцільно спрямувати в русло творення назв на позначення нових понять, заміни чужоземних лексем на штучно створені на основі власного кореневого ресурсу. Тема, на нашу думку, є перспективною і потребує подальших досліджень.
- ItemMykola Gogol'un "Dykanka yakininda bir çiftlikte akşamlar" adli eserinde kültürel kimliği ifade yollari(IKSAD Publications, 2023) Senchylo-Tatlilioglu, Nadiia; Senchylo-Tatlilioglu, NadiiaKüreselleşen bir dünyada değişen kültürel düzenlerin, "kültürel savaşların" olduğu bir zamanda yaşıyoruz, bu nedenle farklı tarihsel dönemlerde kültürel kimliğin çeşitli çalışmaları araştırmacıların dikkatini çekiyor. Seçkin yazar Mıkolai Gogol'un eseri, araştırma için önemli bir kaynak olmaya devam ediyor. M. Gogol, dünya edebiyatının zirvesi sayılan ve ilgisini kaybetmeyen eserlerin yazarı olarak karşımıza çıkıyor. M. Gogol'un iki ciltten oluşan ve dikkatimizi çeken ilk kitabı "Dykanka Yakınında Bir Çiftlikte Akşamlar" (1831-1832) adlı kitaptır. Eserlerde yazar, Ukrayna'daki hayatı farklı tarihsel dönemlerde -17. 18 ve 19. yüzyıllarda- tasvir ediyor. Gogol'un çalışması, tüm dünya için Ukrayna hakkında bir bilgi kaynağı olmuştur. Gogol'ün sanat eserinde kültürel kimliğin ifade edilmesinin başlangıç noktası, ortak değerler, yaşam tarzı, ahlaki ilkeler, zevkler, tercihler etrafında bütünleşmedir. Bu çalışma, yazarın eseri inşa etmek için kullandığı kültürel kimliği ifade etmenin sanatsal yollarını analiz edecektir. Eserin kompozisyon, üslup, tematik seviyelerde analizi, yazarın esere temel oluşturan ana kültürel kimliklerin belirlenmesini sağlamaktadır. Kompozisyon düzeyinde, yazar Ukrayna halk sanatına (şarkılar, efsaneler) hitap eder ve hikâyeleri anlatıcılarla birleştirir. Stilistik ve tematik seviyelerde, örneğin, antitezin sanatsal alımının yardımıyla, M. Gogol, "kendi" ve "yabancı" karşıtlığını gösterir. Bu çalışma, dünyaca ünlü yazar M. Gogol'ün "Dykanka yakınındaki bir çiftlikte Akşamlar" adlı eserinde ulusal bir kimlikle sosyo-kültürel ortamı oluşturan ve temsil eden teknikleri ortaya çıkaracaktır.
- ItemDigitalization of the educational process(National Aviation University, 2024) Sibruk, Anastasiia; Lytvynska, Svitlana; Сібрук, Анастасія Володимирівна; Литвинська, Світлана ВіталіївнаThe article is devoted to the analysis of the educational process at the current stage with the use of information technologies. The advantages of these technologies are the ability to provide interactivity, intensification of the learning process, feedback between the student and the lecturer. A thorough study of the didactic possibilities of using information networks (search, processing, transmission and storage of information) in educational processes in Higher Education Institution is an important task.