Ukraynali ve türk reali̇st yazarlarin hi̇kayelerinde kadin karakterleri̇ni̇n ti̇poloji̇si̇

Abstract

XIX. ve XX. yüzyıl boyunca kadın, dünya edebiyatının ve özellikle de nesrin en dikkat çekici konusu olmuştur. Yazarların bu konuyu nasıl ele aldıklarına ve eserlerinde hangi karakterlere yer verdiklerine göre belli bir ülkede yer almış sosyal olayları anlama konusunda belli sonuca ulaşabiliriz. Sosyal hikayeler dâhil olmak üzere XIX. yüzyılın sonu ve XX. yüzyılın ilk yarısına ait Ukrayna ve Türk realist edebiyatında kadın karakteri çok önemli bir yer almıştır.MarkoVovçok ve SuatDerviş’in kısa epik eserlerinde temel olan kadın karakterlerinin ayrı tiplerinin tespit edilmesi, belirtilen döneme ait olan realist nesirdeki bu karakterin rolü ve anlamını öğrenmesine yardımcı olmuştur. Karşılaştırılmalı metot, yaşam ortamına dayanarak kadının sosyal rolüne dikkat çeker. Hem Ukrayna hem de Türk sosyal hikayelerinde sık sık, kadın baş kahraman olarak sunulur. Yazarlar ona, değişmesi gereken kusurlu toplumun olumsuz yönlerini göstermesinde önemli rol vermişlerdir. Analiz edilmiş kadın karakterleri, edebiyatta bir kadının sırf fiziki varlık olarak değil, kendine ait pozitif ve negatif yönleri ile güçlü kişilik, kendini belli ifade etme şekillerine sahip olan, sosyal ve moral açıdan erkek karakterinden zayıf olmayan önemli edebiyat karakteri olarak konuşulmasına yol açmıştır.

Throughout the 19th and 20th centuries, women continued to take centre stage in world literature, particularly prose. By examining the way writers tackled the issue of the place allocated to women representations in their own works, a conclusion can be drawn about the social phenomena that prevailed in a single country. In Ukrainian and Turkish realist literature between the end of the 19th century and the middle of the 20th century, and in particular in social novels, representations of women also occupied an important place. Distinguishing the main types of women representations that were fundamental in the short epic genres of the women writers Marko Vovchik and Suat Dervish helps reveal their role in the realist prose of the aforementioned period. The comparative approach focuses attention on the social role of women depending on their living environment. In both the Ukrainian and Turkish social short stories, women are often the protagonists of the work, and writers give women an important role in shedding light on the negative aspects of an imperfect society that is in need of change. Through the analysed selection of the types of women representations, women emerge as not only having a physical presence in the artistic space, but also as strong personalities with positive and negative character traits, as important literary figures, who not only enjoyed a distinct form of expression but were also practically not inferior in their actions to representations of men in the moral and social dimensions.